آوارهای زلزله و تحریم بر سر افغان‌ها؛ کابل چشم به راه کمک‌های بشردوستانه

در پی وقوع زلزله مرگباری با قدرت ۶.۱ ریشتر در ولایت‌های جنوب شرق افغانستان، بیش از ۱۰۰۰ نفر جان باخته و بیش از ۱۵۰۰ تن دیگر زخمی شده‌اند که حال برخی از مصدومان وخیم گزارش شده است و میزان افزایش آمار جان باختگان وجود دارد.

به گفته مقامات طالبان، در این زمین لرزه صدها خانه در ولایت پاکتیکا ویران شده و مردم به شدت نیازمند کمک هستند.

افغانها از همان ساعات ابتدایی در مناطق زلزله زده برای خارج کردن مردم از زیر آوارها تلاش می‌کنند اما این کمکها به تنهایی کافی نبوده است و همچنان تعدادی از مصدومان زیر آوار هستند. 

مقامات طالبان می‌گویند باتوجه به کمبود تجهیزات بیمارستانی و داروهای مورد نیاز، بیمارستانها از رسیدگی و درمان به زخمی‌‌ها عاجز مانده‌‌اند. سخنگوی دولت طالبان گفته که دسترسی به مناطق زلزله زده بسیار دشوار است و به ابزارآلات ویژه نیاز دارد. او در عین حال گفته که تمام کمک‌هایی که از سوی کشورها اعلام شده تنها وعده بوده و تاکنون اجرایی نشده است.

حکومت طالبان از نهادهای بین‌المللی خواسته است که برای بیرون کشیدن قربانیان از زیر آوارها و رسیدگی به ساکنان محل اقدام کرده و گروه‌های نجات را به محل اعزام کنند. رهبر طالبان از نهادهای خیریه و سازمان‌های بین‌المللی نیز خواسته است که در این مصیبت بزرگ در کنار افغان‌ها بایستند. دولت طالبان گفته که نیاز جدی به لباس، غذا، دارو در مناطق زلزله‌زده وجود دارد و از جهانیان خواسته تا روحیه بشری و عاطفی به خاطر نجات انسانیت بشتابند و کمک کنند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل هم با ابراز همدردی با مردم افغانستان به دلیل زلزله، خواستار حمایت جامعه بین‌المللی به منظور کمک به خانواده‌های آسیب‌ دیده در این فاجعه شد.

هر چند میزان خسارات ناشی از زلزله تاکنون برآورده نشده است اما به نظر می‌رسد میلیونها دلار برای بازسازی آسیبهای ناشی از این زمین لرزه لازم است.

افغانستان درحالی زلزله‌ ویرانگر پکتیکا و خوست را تجربه می‌‌کند که بر اساس گزارش‌ سازمان‌ ملل و نهادهای حقوق بشری، این کشور در بحران شدید اقتصادی و بشری قرار دارد. با روی کار آمدن طالبان، تحریم‌های اقتصادی سیستم بانکی افغانستان را فلج کرده و همین مسئله یکی از عوامل دشواری واردات دارو به افغانستان شده ‌است و کمبود داروها و مواد بهداشتی می‌تواند در شرایط کنونی لطمه زیادی را به افغانها وارد کند.

زلزله اخیر در افغانستان که بزرگترین آن در دو دهه گذشته بوده است، به شدت نیاز این کشور به زیرساختهای بهداشتی را آشکار کرد. کمبودهای بهداشتی که اکنون افغانستان با آن مواجه است، در نتیجه بیست سال سیاستهای اشغالگرانه آمریکا و متحدانش بوده است که ادعا می‌کردند برای تحقق دموکراسی و ساخت افغانستان جدید به این کشور آمده‌اند اما در عمل نه تنها کاری برای زیرساختهای افغانستان انجام نداده‌اند بلکه بسیاری از تاسیسات و زیرساختهایی را که می‌توانست در مواقع اضطراری به کمک افغانها بیاید را نابود کرده‌اند.

وقوع زلزله در افغانستان که فقط در چند ولایت رخ داده است بار دیگر نیازهای شدید این کشور به کمکهای بهداشتی و غذایی را نشان داد. این مسئله تلنگری برای جامعه جهانی به ویژه غربیهاست تا چاره‌ای اساسی برای نجات مردم افغانستان که با بحرانهای گسترده‌ای روبرو هستند، بیندیشند.

کمکهای جهانی به افغانستان

پس از وقوع زلزله در افغانستنان، برخی کشورهای جهان آمادگی خود را برای کمک به افغانها اعلام کرده و تعدادی از آنها فورا کمکهای بهداشتی برای حمایت از مردم افغانستان اختصاص دادند.

ایران که همواره در ارسال کمکهای بشردوستانه به سراسر جهان پیشگام بوده است برای کمک به کشور همسایه نیز وارد عمل شد و هلال‌احمر ایران از ارسال محموله امدادی و بشردوستانه این جمعیت شامل هزار بسته غذایی و هزار دستگاه چادر امدادی برای زلزله‌زدگان افغانستان خبر داد.

سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران نیز در پیامی به هلال احمر دستور داده تا با حداکثر توان به کمک زلزله زدگان افغانستان بشتابد و از تمام ظرفیتهای خود برای ارسال کمکهای بشردوستانه به افغانستان استفاده کند. همچنین گفته می‌شود تیم‌های اضطراری هلال احمر هم آماده هستند تا در صورت نیاز برای کمک به زلزله زدگان به افغانستان اعزام شوند.

علاوه بر ایران، پاکستان هم 8 کامیون انواع کمک بشردوستانه به مناطق وقوع زمین لرزه در افغانستان ارسال کرد. این کمک‌ها شامل چادر، پتو و دارو هستند و با دستور نخست وزیر پاکستان به افغانستان ارسال شده‌‌اند. امارات هم یک هواپیمای حامل ۳۰ تن موادغذایی ضروری را برای زلزله ‌زدگان ارسال کرده است.

قطر نیز دو هواپیمای حامل کمکهای انساندوستانه را به افغانستان ارسال کرده است. دولت چین هم در پیامی با بیان اینکه افغانستان یک کشور همسایه و دوست است، گفته که آماده ارائه کمک‌های بشردوستانه اضطراری مطابق با نیازهای افغانستان است.

دولت آلمان هم بدون در نظر گرفتن ملاحظات سیاسی درباره دولت طالبان از آمادگی خود برای ارسال کمکها خبر داده و گفته که در قضیه کمک به زلزله ‌زدگان، نه خود طالبان بلکه افغانستان مطرح است. به گفته آلمانیها، اگر افغانستان در چنین شرایطی بی‌‌ثبات‌تر گردد، تمام منطقه از عواقب آن متاثر خواهد شد.

اتحادیه اروپا هم از اختصاص کمک یک میلیون یورویی برای رسیدگی به زلزله ‌زدگان افغانستان خبر داد. اعلام این کمک مالی پس از آن صورت گرفته که سازمان ملل خواستار کمک فوری ۱۵ میلیون دلاری برای رسیدگی به آسیب‌دیدگان زلزله شد.

سازمان جهانی بهداشت هم اعلام کرده که برای رسیدگی به زلزله ‌زدگان افغانستان یک محموله ۹.۸ تنی تجهیزات طبی را ارسال خواهد کرد. این سازمان گفت که این تجهیزات شامل ۳۰ بسته بهداشتی عاجل، ۵۰ بسته جراحی و سایر داروها برای درمان مجروحان بستری در بیمارستانها است. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نیز گفته است که یک اندازه تجهیزات طبی را برای رسیدگی به مجروحین این زلزله به محل فرستاده است.

نیاز به کمک‌های مالی

هر چند کمکهای سایر کشورها به مناطق زلزله زده افغانستان تا حدی نیازهای این کشور را تامین می‌کند اما ابعاد این مسئله به حدی گسترده است که تنها با کمکهای بهداشتی و غذایی دردی را دوا نخواهد کرد. وزارت امور رسیدگی به حوادث طبیعی دولت طالبان اعلام کرد که مبلغ یک میلیارد افغانی، برای کمک به آسیب‌ دیدگان زلزله اخیر در کشور اختصاص داده شده است که به هر جان‌ باخته زلزله ۱۰۰ هزار افغانی و به هر خانواده افراد مجروح ۵۰ هزار افغانی داده خواهد شد. با وجود کمکهای دولت موقت طالبان، اما این مبالغ در برابر هزینه بازسازی تخریبی‌های ناشی از زلزله ناچیز است.  

مردم افغانستان از زمان قدرت گیری طالبان با بحران عظیم اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند و با وقوع زلزله مصایب افغانها دو چندان شده است و برای مقابله با آثار و پیامدهای این بحران نیز به کمکهای مالی بیشتری نیاز دارند.

در شرایط کنونی که دولت طالبان به کمکهای بیشتری نیاز دارد تا بتواند با این بحرانها مقابله کند اما فشارها از سوی غرب همچنان ادامه دارد و کمک قابل توجهی در این زمینه از سوی آمریکا و متحدانش انجام نشده است. بیش از 7 میلیارد دلار از دارایی‌های افغانستان در بانک‌های آمریکا و اروپایی مسدود است که در صورت تحویل آنها به افغانستان، می‌تواند بخش زیادی از مشکلات افغانها را در شرایط کنونی رفع کند. آمریکا رفع توقیف دارایی‌های افغانستان را به تشکیل دولت فراگیر منوط کرده است، اقدامی که طالبان تاکنون از اجرای آن خودداری کرده است و بنابراین، آمریکا نیز اراده‌ای برای دادن منابع ارزی افغانها به دولت طالبان ندارد.

در زمان وقوع بلایای طبیعی در کشورها، سایر دولت‌ها به اندازه توان خود برای ارسال کمکهای بشردوستانه اقدام می‌کنند و نباید اقدامات سیاسی در این میان مانعی برای ارسال کمکها ایجاد کند و آمریکا نیز باید بدون ملاحظات سیاسی برای کاستن از مشکلات اقتصادی افغانها و بدون ملاحظات سیاسی داراییهای مردم افغانستان را ‌آزاد کند. زیرا در صورتی که داراییهای افغانستان همچنان مسدود باشد و با توجه به وقوع زلزله اخیر، وضعیت اقتصادی افغانها در آینده بدتر نیز خواهد شد و می‌تواند چالشهای جدی برای جامعه جهانی ایجاد کند.

افغان‌ها معتقدند که بخش اعظم مصیبتهایی که افغانستان به آن دچار است، نتیجه اشغالگریهای آمریکا و متحدانش در دو دهه گذشته است اما غربیها زیر بار مسئولیت بحران آفرین خود نمی‌روند. همچنانکه بازسازی افغانستان و کمک به وضعیت کنونی این کشور وظیفه آمریکاییها است اما مقامات کاخ سفید نه تنها کمکی در این زمینه نکرده‌اند بلکه با گروگان گرفتن میلیاردها دلار از داراییهای افغانستان، به تشدید بحران اقتصادی در این کشور کمک کرده‌اند. حتی با گذشت چند روز از زلزله در افغانستان، آمریکا هنوز اقدامی برای ارسال کمکهای بشردوستانه به مردم زلزله زده انجام نداده و به مقامات ذیربط دستور داده تا وضعیت مصدومان و میزان ‌آسیبها را بررسی کنند.  

مردم افغانستان که به دلیل وضعیت بد اقتصادی در ناامنی غذایی بی‌سابقه‌‌ای به سر می‌برند، اکنون وقوع زلزله نیز بر دشوارهای این کشور افزوده است، شرایطی که بیش از هر زمان دیگری توجهات جهانی را می‌طلبد تا با کمکهای خود افغانستان را از گرداب‌های ساخته و پرداخته آمریکا عبور دهند. زیرا ادامه بحران در افغانستان به صلاح جامعه جهانی نیست و می‌تواند تبعات جبران ناپذیری داشته باشد که ابعاد آن تنها به منطقه محدود نخواهد شد و دامن همه کشورها را خواهد گرفت.